ولایت نور

 قضاوت در اسلام اهمیت بسیار والایی داشته بگونه ای که اسلام شرایط بسیار سختی را برای قاضی قرار داده است از طرفی دیگر قضاوت یک سلسله ادابی داشته که قاضی مکلف یه رعایت انهاست با دقت در این اداب وشرایطی که قبلا گذشت روشن میشود که که اسلام نه برای خود قضاوت بلکه از ان جهت که  قضاوت با ابرو و حیثیت و جان و مال افراد سر و کار دارد این سخت گیریها رو کرده است به بیانی دیگر شرایط و ادابی که اسلام در این باره منظور کرده است نشان از جایگاه والای این موضوعات در اسلام دارد چرا که اسلام میخواهد با وضع این شرایط و اداب ضریب اشتباه قضات را پایین اورده و ابرو و حیثیت و ... مردم از اشتباه عمدی و غیری عمدی قضات در امان باشد.فقیهان اداب قضاوت را به چهار قسم واجب و مستحب و مکروه و و حرام تقسیم کرده اند که در این جا فقط به اداب واجب و حرام از ان جهت که قاضی ملکف به رعایت انهاست اشاره میکنیم.

اداب واجب:

الف.قاضی باید در امور زیر نسبت یه هر دو طرف دعوا رعایت  مساوات را بکند:

رعایت مساوات در سلام گفتن

2:رعایت مساوات در نشستن و سخن گفتن و توجه به طرفین دعوا

3:گوش دادن یکسان به گفته های هر دو طرف

4:عدالت در صدور حکم

5:بی طرفی نسبت به طرفین دعوا

اداب حرام.

الف:قاضی نباید به یکی از طرفین مطلبی القا کند که موجب پیروزی او بر طرف دیگر شود.

ب:قاضی نباید شاهدی را که در ادای شهادت تردید دارد تشویق به ادای شهادت کند.و نیز نباید هنگام شهادت شهود در سخنان شهود دخالت کند و و او را در بیان شهادت به امری که متضمن نفع یا ضرر یکی از طرفین است هدایت کند.

ج:قاضی نباید در حق الناس مانع اقرار طرفین شود ولی در حق الله می تواند مانع اقرار شود.(حق الله مثل حد زنا حد لواط حد شراب خوری )

د:قاضی نباید از طرفین دعوا  در دعوا رشوه بگیرد.

با نگاهی گذرا به این اداب و شرایط که قبلا در صفات قاضی گذشت و از طرفی با نگاهی به قاضی و شرایط ان در غرب میتوان برتری نظام قضایی اسلام بر نظام قضایی غرب را بطور اشکارا فهمید.

------------------------------------------------

1:1تحریر الاحکام .ج2.ص183

2:شرایع.ج 4.ص78

3:المبسوط .سرخسی.ج16.ص78